Polska droga do zjednoczonej Europy

25 maja 1990 roku Polska złożyła w Brukseli oficjalny wniosek o rozpoczęcie negocjacji w sprawie stowarzyszenia z Europejską Wspólnotą Gospodarczą, zaś 11 grudnia 1992 roku wraz z innymi członkami Grupy Wyszehradzkiej złożyła wniosek o rozpisanie kalendarze przyjęcia do wspólnej Europy. Silne jednak były opory przed przyjęciem nowych członków do wspólnoty – zwracano uwagę na zacofanie gospodarcze i infrastrukturalne nowych kandydatów, bano się otwarcia rynków pracy dla Polaków, a także wzrostu przestępczości, prostytucji czy korupcji. 

Mimo to w lutym 1994 roku podpisano układ o stowarzyszeniu Polski z Unią, dzięki któremu Polska zaczęła otrzymywać pomoc finansową (do 2003 roku ok. 6 miliardów euro). Wsparcie ze środków unijnych przyspieszyło modernizację kraju, przede wszystkim rozwój infrastruktury, inwestycje w ochronę środowiska, szkolnictwo, a także unowocześnienie rolnictwa. Liczyła się także polska misja dyplomatyczna i przekonywanie sceptyków koncepcji poszerzenia UE. Podkreślano, że wstąpienie Polski do europejskich struktur wzmocni bezpieczeństwo na kontynencie, rozszerzy strefę wymiany handlowej, ożywi dyskusję o przyszłości europejskiego kontynentu. Głównym negocjatorem z polskiej strony był Jan Kułakowski. Rosnące szanse na przystąpienie Polski do Unii spowodowały, że także w kraju rozpoczęto wiele kampanii na rzecz podniesienia świadomości społecznej o Unii Europejskiej, jej przeszłości, strukturach, zadaniach i przyszłości, podkreślając jak wielka rolę może odegrać w rozwoju III RP. Liczba przeciwników, obawiających się utraty przez Polskę suwerenności i tożsamości kulturowej była znaczna (obawiano się także wykupu polskiej ziemi przez zachodnich sąsiadów, upadku firm, które nie będą konkurencyjne w stosunku do firm zachodnich, likwidacji rodzinnych gospodarstw) więcej jednak było zwolenników polskiego członkostwa. 

13 grudnia 2002 roku na szczycie w Kopenhadze Polska zakończyła negocjacje akcesyjne. Na przełomie marca i kwietnia 2003 roku Parlament Europejski zatwierdził traktat akcesyjny nowych państw, w tym Polski. 16 kwietnia nastąpiło podpisanie w Atenach traktatu o rozszerzeniu Unii, rozpoczął się proces ratyfikacji traktatu w 25 państwach. 8 czerwca 2003 roku odbyło się ogólnopolskie referendum w sprawie przystąpienia Polski do UE. W sumie głosowało 58,85 % społeczeństwa polskiego, z których 77,45% opowiedziało się za przystąpieniem do Unii. 1 maja 2004 roku Polska wraz z 9 innymi krajami przystąpiła do Unii Europejskiej. 

Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej spowodowało, że wschodnie granice III RP stały się granicą całej wspólnoty. Od 2004 roku największymi beneficjentami członkostwa stali się rolnicy. Ceny na produkty nie wzrosły, nikt nie zaczął wykupować polskiej ziemi. Na szeroką skalę rozpoczęły się polsko-unijne inwestycje, głównie związane z nauką i infrastrukturą. Do trzech krajów, które otworzyły swoje granice – Wielkiej Brytanii, Irlandii i Szwecji, a także innych państw europejskich, w ciągu dwóch kolejnych lat wyjechało około 400 tysięcy głównie młodych osób. 

13 grudnia 2007 r. nastąpiło podpisanie Traktatu reformującego przez przedstawicieli 27 państw członkowskich UE w Lizbonie. W imieniu Polski Traktat podpisali: Donald Tusk i Radosław Sikorski. Na czele polskiej delegacji stał prezydent Lech Kaczyński. Przystąpienie Polski do Układu z Schengen nastąpiło 21 grudnia 2007 r. (przejścia lądowe i morskie) i 29 marca 2008 r. (lotniska, wraz z nowym rozkładem lotów). Zgodnie z propozycją Portugalii symboliczne otwarcie granic nastąpiło 21 grudnia 2007 r. w Worku Turoszowskim, na trójstyku granic polskiej, czeskiej i niemieckiej.14 lipca 2009 roku przewodniczącym Parlamentu Europejskiego został Jerzy Buzek. 1 lipca 2011 roku Polska stanęła na czele Rady Unii Europejskiej - przez sześć miesięcy Polska przewodniczyła pracom Rady UE.

WSPÓŁCZESNA POLSKA

Lata pokoju i demokracji pozwoliły Polakom rozwinąć skrzydła. Dziś już nikt nie ma wątpliwości, że kreatywność i przedsiębiorczość są polskimi znakami rozpoznawczymi. Nasi młodzi naukowcy podbijają Europę i świat swoimi rozwiązaniami technologicznymi, co potwierdzają liczne nagrody w najbardziej prestiżowych międzynarodowych konkursach, a absolwenci polskich uniwersytetów i politechnik są wysoko cenionymi specjalistami w wielu dziedzinach.

Otwarty umysł i odwaga do działania Polaków pozwalają na szukanie niekonwencjonalnych rozwiązań w zasadzie na każdym polu działalności człowieka, od nauki, przez kulturę, aż po przedsiębiorczość.

Tzw. start-upy zakładane przez Polaków charakteryzują się bardzo wysokim poziomem innowacyjności, a aż 14% z nich prowadzi działalność patentową. Warto zaznaczyć, że w rankingu Doing Business Banku Światowego dotyczącym łatwości prowadzenia działalności gospodarczej Polska awansowała w 2016 roku na 25. miejsce, choć jeszcze w 2009 roku była aż na 76. pozycji.

Ponadto, Polacy coraz częściej angażują się w projekty mające na celu zmianę ich najbliższego otoczenia, takie jak konsultacje społeczne czy budżety obywatelskie. To wszystko ukazuje, jak bardzo na korzyść zmienia się samoświadomość obywateli i jak bardzo chcą być częścią tego, co dzieje się dookoła, zamiast biernie się przyglądać.

Bez wątpienia w polskim społeczeństwie tkwi olbrzymi potencjał intelektualny i technologiczny, który jest coraz lepiej wykorzystywany. Polska się zmienia, a motorem jej zmiany jest naród - pełen zapału do działania, kreatywny i przedsiębiorczy.